Czy można pracować przez całe życie w jednym miejscu i nie zmieniać zawodu? Zapewne tak, ale czy jest to słuszne podejście do własnej kariery? Czy warto być bardziej elastycznym i zmieniać zawód oraz pracę w zależności od rynku, czy raczej specjalizować się w swojej dziedzinie licząc na to, że pracodawca i rynek pracy to docenią?
Są zawody, w przypadku których z racji warunków prawnych, strategicznej dziedziny gospodarki albo mocnego lobby związkowego pracownik nie musi się martwić o utratę pracy i myśleć o ewentualnym przebranżowieniu. Jest to jednak niewielka grupa pracowników (np. sędziowie, policjanci, czy górnicy), zdecydowana większość społeczeństwa przynajmniej kilka razy w życiu musi (lub chce) zmieniać albo branżę, albo pracodawcę. Jest to zresztą naturalne zjawisko w przypadku kapitalistycznego modelu gospodarki (w którym praca również jest towarem i obowiązuje rynkowa zasada podaży/popytu) i trzeba być przygotowanym do tego, traktując to jako szansę na poprawienie warunków życia.
Zapewne każdy czytający ten artykuł przynajmniej raz w życiu zmieniał pracę i zazwyczaj zmianę pracy da się podzielić na trzy kategorie (plus kategorie łączone). Rozpatrzmy więc te warianty.
Kategoria I – zmiana pracodawcy przy zachowaniu branży oraz zawodu. Dlaczego tak się dzieje? Główne powody to:
- Zła sytuacja pracodawcy na rynku, możliwe bankructwo lub redukcja zatrudnienia. Warto zareagować wcześniej i znaleźć innego pracodawcę, nie czekając na zwolnienie.
- Lepsze warunki zatrudnienia (wynagrodzenie, dodatki, samochód służbowy, mieszkanie służbowe, lepsze możliwości rozwoju kariery i tak dalej) w przypadku zmiany pracodawcy. W tym przypadku trzeba ustalić warunki zatrudnienia w nowej firmie i podjąć wiążącą decyzję, zanim dotychczasowy pracodawca otrzyma rezygnację z pracy. Warto wcześniej spróbować wynegocjować lepsze warunki w dotychczasowej pracy, przedstawiając kontrofertę. Koniecznie trzeba zachować właściwy okres wypowiedzenia i rozstać się z byłym pracodawcą zgodnie ze wszystkimi wymogami formalnymi i w przyjaznej atmosferze. Pomoże to nie tylko w przypadku wystawienia dobrych referencji, ale i w przyszłości, gdy być może trzeba będzie wrócić do poprzedniej pracy. „Palenie mostów” i psucie opinii na swój temat na rynku pracy to bardzo zły pomysł!
- Zmiana pracodawcy ze względu na złą atmosferę pracy, mobbing i inne zjawiska, uniemożliwiające rozwój osobisty i zawodowy w danym miejscu pracy. Strategia działania jest podobna jak w przypadku punktu poprzedniego, ale należy działać szybko. Jeżeli jest źle, będzie jeszcze gorzej, trzeba działać najszybciej jak się da, inaczej dana sytuacja może skończyć się wypaleniem zawodowym i coraz poważniejszymi problemami zawodowymi i osobistymi.
Kategoria II – zmiana pracodawcy przy jednoczesnej zmianie zawodu oraz branży. Dzisiejszy rynek pracy często wymusza taką sytuację. Dlaczego tak się dzieje?
- Obecny zawód nie zapewnia odpowiednich zarobków i szans rozwoju.
- Obecny pracodawca oraz inni pracodawcy nie zapewniają odpowiednich zarobków i szans rozwoju.
- Taka decyzja wymaga nie tylko odwagi, ale i odpowiednich warunków – wykszałcenia i doświadczenia w innych branżach. Często jest tak, że zmieniając branżę niekoniecznie trzeba zmieniać zawód - np. specjalista do spraw zarządzania personelem albo sekretarka może pracować w zawodzie, bez większego problemu zmieniając branżę. Specjalista do spraw zarządzania może zarządzać personelem zarówno w fabryce, jak i w placówce oświatowej, a sekretarka może zajmować się prowadzeniem biura zarówno w korpracji farmaceutycznej, jak i w hurtowni spożywczej.
Kategoria III – zmiana branży/zawodu bez zmiany pracodawcy. Jakie są powody takiej decyzji?
- Obecny pracodawca nam odpowiada, ale dany zawód nie spełnia naszych oczekiwań. Często tak się dzieje w przypadku dużych przedsiębiorstw, które działają w wielu branżach.
- Pracownik, który dokształca się, zdobywa nowe doświadczenia i poważnie myśli o swojej karierze, może awansować bez zmiany pracodawcy, albo nawet zmienić zawód bez konieczności zmiany pracodawcy. Nierzadko zdarza się, że pracownik fizyczny po ukończeniu studiów zaocznych i wykazaniu się ponadprzeciętnymi wynikami w pracy awansuje na stanowisko kierownicze, zmieniając de facto zawód, nadal będąc pracownikiem tego samego przedsiębiorstwa. I to jest dla wielu ludzi jeden z najbardziej pożądanych wariantów zmiany pracy.
Warto zmienić pracę czy nie? Jeżeli pojawia się takie pytanie, to z pewnością warto spróbować.